Normy na energię dla dzieci i młodzieży, czyli liczenie kalorii u najmłodszych

Organy państwowe wyznaczają liczne normy w zakresie żywienia osób nieletnich. Jednym z obszarów ich zainteresowania jest liczba kalorii spożywanych przez dzieci. Dla przykładu, aby obliczyć średnioważoną normę dla 40 dzieci (5 chłopców w wieku 10 – 12 lat; 10 chłopców w wieku 13 – 15 lat; 10 dziewcząt w wieku 10 – 12 lat; 15 dziewcząt w wieku 13 – 15 lat) na energię i składniki odżywcze należy korzystać z norm na poziomie zalecanego spożycia (RDA) i z norm dla małej aktywności fizycznej. Średnioważoną normę na energię oblicza się według wzoru: Z = (S1U1) + (S2 U2) + … (Sx Ux). Średnioważoną normę na białko i tłuszcze oblicza się w analogiczny sposób. W przypadku węglowodanów należy skorzystać z podanego wzoru: norma dla węglowodanów (śr.waż.) = [norma dla energii (śr.waż) – (norma dla białka (śr.waż) x4) -(norma na tłuszcze (śr.waż.) x 9) ]/4. Wzór na obliczenie % E dla białek, tłuszczów, węglowodanów z jadłospisów: a). %E dla białka = [( białko (g) x 4)/ energię] x 100 b). %E dla tłuszczów = [(tłuszcze (g) x 9)/ energię] x 100 c). %E dla węglowodanów = [(węglowodany (g) x 4)/ energię] x 100. Energię(kcal) wg normy bierzemy zgodnie z normą dla danej grupy płciowej i wiekowej.

Jak widzimy wyliczenia nie wygadają na najprostsze. Zastanówmy się zatem, czym są kalorie i czy mimo szerokich zakresów referencyjny dla poszczególnych grup wiekowych są one w praktyce do wyegzekwowania. Analizuje się ile kalorii w diecie powinno otrzymywać dziecko. Skoro każde dziecko jest inne, trudno odpowiedzieć na to pytanie. Można dać przybliżenie, czyli szeroki margines zakresu kalorii. Ale jeżeli jest zbyt duży, czy ma sens i praktyczne wykorzystanie?

Zacznijmy jednak od podstaw. Co to są te kalorie? Kalorie informują o uzyskanej energii. I teraz zaczynają się komplikacje. Jeżeli spojrzymy np. na spożywane białko, okazuje się, że musimy zjadać tę jest substancją bo jest budującą nasz organizm. Białka wchodzą w skład enzymów, hormonów, które są przeciwciałami. Trudno zatem mówić o białkach jako o materiałach energetycznych. Skoro kalorie jest to ilość energii powstała przy spalaniu czegoś, to nie możemy mówić o kaloryczności białka jako budulca. Podobnie np. z tłuszczami. Ich część jest używana do budowy m.in. błon komórkowych, do powstawania substancji, które są przeciwzapalne czy pozapalne. To są substancje potrzebne do funkcjonowania organizmu, bez wytwarzania energii.

Tak więc na pytanie ile kalorii powinno jeść dziecko prawidłowa odpowiedź brzmi – nie wiadomo. I ta odpowiedź jest poprawna, bo to będzie zależeć od wielu czynników: w jakiej fazie wzrostu jest dziecko, czy uprawia sport, jaki ma wysiłek intelektualny, itd.

W kolejnym blogu zastanowimy się nad zróżnicowaniem zapotrzebowania na kalorie wśród dzieci oraz przyjrzymy się jak dzieci jedzą i jaki to ma wpływ na ich organizm.

Zespół Smart Catering